Χημεία

Συνέδριο

NoR HGT & LUCA

με τίτλο

“Molecules to Microbes“

4, 5, και 6 Νοεμβρίου 2018

Ίδρυμα Ευγενίδου

Οργανωτική Επιτροπή:

Prof Elias Chatzitheodoridis (National Technical U. of Athens)
Dr Sohan Jheeta (Independent Researcher, UK)
Dr Martin Dominik (University of St Andrews, UK)
Prof John F Allen (University College London, UK)
Prof Nigel J Mason (The Open University, UK)

Στις 4, 5, και 6 του Νοεμβρίου 2018 διεξάγεται στο Ίδρυμα Ευγενίδου (Πλανητάριο) το συνέδριο του Δικτύου Επιστημόνων με την επωνυμία NoR HGT & LUCA που έχει θεματικό περιεχόμενο με τίτλο “Molecules to Microbes” (“Από τα Μόρια στους Μικροοργανισμούς”).

Το Συνέδριο οργανώνεται από τον Αναπληρωτή Καθηγητή Ηλία Χατζηθεοδωρίδη, Διευθυντή του Εργαστηρίου Ορυκτολογίας, Πετρολογίας, και Κοιτασματολογίας, της Σχολής Μηχανικών Μεταλλείων-Μεταλλουργών του ΕΜΠ, και την ερευνητική ομάδα του. Επίσης, διεξάγεται κάτω από την αιγίδα του Ελληνικού Διαστημικού Οργανισμού (ΕΛΔΟ), ενώ οι χώροι διεξαγωγής του Συνεδρίου παραχωρήθηκαν από το Ίδρυμα Ευγενίδου.

Οι χώροι διεξαγωγής του Συνεδρίου
παραχωρήθηκαν από το Ίδρυμα Ευγενίδου

Το συνέδριο γίνεται υπό την αιγίδα του
Ελληνικού Οργανισμού Διαστήματος

Tο Συνέδριο αυτό γίνεται για πρώτη φορά εκτός του Ηνωμένου Βασιλείου, μετά από πρόταση του κου Ηλία Χατζηθεοδωρίδη, ο οποίος είναι ένα από τα πέντε ιδρυτικά μέλη του Δικτύου Επιστημόνων NORHGT& LUCA, το μόνο μέλος εκτός Ηνωμένου Βασιλείου. Το Δίκτυο αυτό των επιστημόνων ξεκίνησε από τον Dr Sohan Jheeta, Διευθύνοντος Συμβούλου της Science Communications Ltd, Επισκέπτη Καθηγητή σε διάφορα πανεπιστήμια Τρίτων Χωρών από την Αφρική και την Ινδία όπου έχει και ιδιαίτερα πλούσια κοινωνική δράση.

Στην διοργάνωση αυτή φαίνεται μια ποιοτική και αριθμητική αύξηση συμμετοχών. Ιδιαίτερα αυτή την φορά θα υπάρχει και σημαντική συμμετοχή Ελλήνων επιστημόνων, και ιδιαίτερα νέων. Η επιτυχία οφείλεται όχι μόνο στο πολύ ενδιαφέρον θέμα του Συνεδρίου, αλλά και στην ευκαιρία που δίνει η διοργάνωσή μας στους ομιλητές να αναπτύξουν σε περισσότερο χρόνο την έρευνά τους, αλλά και στην συζήτηση που γίνεται μετά. Η επιλογή της Ελλάδας ήταν συμβολική, και οριοθετεί μια νέα δομή του Δικτύου, ένα νέο όραμα και ένα νέο όνομα, που συνοδεύονται από ένα εντυπωσιακό διεπιστημονικό άνοιγμα.

Μέσω του συνεδρίου αυτού διερευνάται η “απαρχή της ζωής“, ακριβώς την στιγμή εκείνη που χημικά μόρια ενώθηκαν για να σχηματίσουν πολυπλοκότερα συστήματα που με την τρέχουσα γνώση μας αναγνωρίζονται ως “ζωή”. Δηλαδή, διερευνάται η στιγμή που σχηματίστηκε ο LUCA (Last Universal Common Ancestor), o πρώτος δηλαδή ζωντανός οργανισμός, που ίσως είναι και αυτός που αποτελεί την βάση του Φυλλογενετικού Δένδρου της Ζωής (για αυτό και ο όρος “Τελευταίος Παγκόσμιος Κοινός Πρόγονος”), ένας μονοκύτταρος  οργανισμός που πιθανότατα δημιουργήθηκε πριν περίπου τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια.

Στο συνέδριο θα συμμετέχουν ιδιαίτερα διακεκριμένοι επιστήμονες από όλον τον κόσμο. Η πρώτη ομιλία του Συνεδρίου θα γίνει από τον Καθηγητή του ΕΜΠ Γεώργιο Καμπουράκη, που θα μιλήσει για το ενεργειακό και πληροφοριακό όριο της ζωής, την συμμετρία, την εντροπία, και την ροή της πληροφορίας!

Ο Pauli Laine από το Πανεπιστήμιο της Jyväskylä στην Φιλανδία θα υποστηρίξει ότι η ζωή παρουσιάζει αναλογίες με την μοντέρνα κοσμολογία, και η διαστολή του σύμπαντος ακολουθείται από την αύξηση της πιθανότητας για την ύπαρξη εξωγήινης ζωής.

Η Klara Anna Capova από το Πανεπιστήμιο του Darham, UK, θα μας μιλήσει για την σημασία που έχει ένα διεπιστημονικό αντικείμενο, όπως αυτό της Αστροβιολογίας, στην διάνοιξη επικοινωνιακών καναλιών προς την κοινωνία.

Ποιο κοντά στην απαρχή της ζωής είναι οι ομιλία της Rosanna del Gaudio, από το πανεπιστήμιο Naples Federico II της Ιταλίας, όπου θα αναπτύξει μια νέα προσέγγιση για την αρχή της ζωής σε γεωλογικά περιβάλλοντα με παρουσία υδρογέλης, ενώ θα θέσει το ερώτημα για το εάν υπάρχει πράγματι μόνο ένας πρόγονος οργανισμός ή περισσότεροι.

Η Rowena Ball από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας θα μιλήσει για το υπεροξείδιο του υδρογόνου, σαν ένα μέσο ανάπτυξης των πρώτων οργανισμών.

Η Frances Westall από το CNRS στην Ορλεάνη της Γαλλίας είναι διεθνώς γνωστή για την έρευνά της πάνω στα αρχαιότερα ιζηματογενή πετρώματα του κόσμου. Εδώ θα αναπτύξει μια νέα υπόθεση για την αρχή της ζωής σε περιβάλλοντα που επικρατούσαν στην γη στην γεωλογική εποχή του Αδαίου, πριν δηλαδή 4.5 – 4.0 δισεκατομμύρια χρόνια, όπου υδροθερμικά διαλύματα διέρχονταν μέσα από ιζήματα στα βάθη των ωκεανών και δημιουργούσαν όλες τις φυσικοχημικές διαβαθμίσεις που μπορούν να υποστηρίξουν την ύπαρξη της ζωής.

Ο Nolan Grunska από το Texas State University της USA θα μας εξηγήσει τις δύο αντίπαλες θεωρίες για την αρχή της ζωής, της θεωρίας που λέει ότι ο μεταβολισμός εμφανίστηκε πρώτος (Metabolism First Theory) κατά την οποία χημικές αντιδράσεις που απαιτούν ενέργεια δημιούργησαν την πρώτη μορφή ζωής, και αυτής του κόσμου του RNA (RNA World Theory) όπου το RNA σχημάτισε αυτήν με την αποθήκευση στο μόριο πληροφοριών αλλά λειτουργώντας επιπλέον σαν καταλύτης χημικών αντιδράσεων.

Ο Έλληνας επιστήμονας Χρήστος Γεωργίου από το Πανεπιστήμιο Πατρών θα μας μιλήσει για βιοϋπογραφές από συνδυασμούς οργανικών μορίων που θα μπορούσαν να είναι καλύτεροι δείκτες για την αναζήτηση της ζωής.

Ο Doron Lancet από το Weizmann Institute of Science του Ισραήλ θα μας μιλήσει για τα λιπίδια σαν ένα εναλλακτικό μέσο για την δημιουργία και ανάπτυξη της ζωής, αντίθετα με το RNA.

Ο Claudio Maccone από το Εθνικό Ινστιτούτο Αστροφυσικής (INAF) της Ιταλίας και μέλος του SETI θα μας εξηγήσει με απόλυτα μαθηματικό τρόπο όχι μόνο την εξέλιξη της ζωής αλλά και την ενέργεια που απαιτείται για να αποκτήσει ένας οργανισμός το “γενετικό του φορτίο”, διαδικασία που της δίνει τον Ελληνικό όρο “οντογένεση”.

Άλλοι επιστήμονες που θα μιλήσουν είναι η Ελληνίδα Βασιλική Λίλα Κουμάντου από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, και ο νέος επιστήμονας Κωνσταντίνος Παπασακελλαρίου από το ίδιο πανεπιστήμιο, ο Oleg Kotsyurbenko από την Ρωσία, οι Sherri Christian και Andrew Lang από τον Καναδά, ο νέος επιστήμονας Mohammad Asif Iqubal από την Ινδία, καθώς και πολλοί άλλοι ερευνητές.

Ευγενικές χορηγίες και προσφορές

Το www.astrobiology.gr, το www.astrobiology.eu, καθώς και το www.eana-net.eu είναι οι χορηγοί επικοινωνίας μας.

Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και η ομάδα του κου Χατζηθεοδωρίδη, Διευθυντή του Εργαστηρίου Ορυκτολογίας, Πετρολογίας, και Κοιτασματολογίας της Σχολής Μηχανικών Μεταλλείων-Μεταλλουργών είναι ο διοργανωτής.

Το κρασί που θα προσφέρουμε στην Δεξίωση του Συνεδρίου μας το απόγευμα της Κυριακής, 4 Νοεμβρίου 2018,  είναι μια ιδιαίτερα ευγενική και γενναιόδωρη προσφορά της Semeli.

Την Τετάρτη, 7 Νοεμβρίου 2018 θα γίνει ξενάγηση των συμμετεχόντων στο Μουσείο της Ακρόπολης. Ευχαριστούμε την Διεύθυνση του Μουσείου για την ευγενική παραχώρηση εισόδου στο Μουσείο με ιδιαίτερα μειωμένη τιμή.

The exact origin of life remains an unfathomable mystery, however this does not mean that it will always remain so. Given that life on Earth did emerge, there must have been physico-chemical reactions that allowed this to happen – in the absence of an omnipotent “being” or an extraordinary event, whereby life arose, once only, more or less in the form of a ready-made unit of cells, bypassing the necessary chemical evolution and dispensing with the laws of physics, as claimed by all religions. Such physico-chemical reactions can result in diametrically opposed viewpoints; that is, either that life-giving reactions miraculously occurred only once, intimating that we are alone in the Universe, or, that the reactions of life are so common that galaxies could be laden with living entities everywhere.

At the centre of these viewpoints is the question of consciousness and intelligence. These human attributes become germane and important, as without these living beings, there would no-one around to ask the question of ” life, the Universe and everything”, to take an extract from Douglas Adam’s 1979 sci-fi book. In short, the emergence and evolution of consciousness and intelligence is also inextricably linked to the origin of life, although during the largest part of Earth’s history (perhaps, over 80%) slime was the only occupant (Seilacher,et al., 1998; Jheeta, 2017); human intelligence having only evolved perhaps less than 100,000 years or so ago. It is from this stance that we will address the topic of Molecules to Microbes (see editorial paper of the same title); the latter gave rise to eukaryotes, which eventually developed into the intelligent observer. Everyone looking back through the history and evolution of the Universe is asking: how did life begin on Earth and is there life elsewhere in the Universe?

Life is an extremely complex puzzle – how did it begin? To answer this question necessitates extensive co-operation between areas of sciences, even ones such as philosophy because complex and multi-faceted investigation and evaluation processes are required. Other areas which demand our attention are a deeper understanding of the self-organising properties of nature and an appreciation of the fact that the reactions of life may were more probable than improbable. With this in mind, the network of researchers on the origin of life and other like-minded scientists interested in answering the question of the emergence of life on Earth or elsewhere in the Universe are invited to air and share their research or theories at our 2018 conference on the 5-6 November 2018 at the Eugenides Foundation in Athens, Greece.

• Adams, D, The Hitcher’s Guide to the Galaxy 1979, Pan Books
• Seilacher, A.; Bose, P.K.; Pflüger, F. Triploblastic Animals More Than 1 Billion Years Ago: Trace Fossil Evidence from India. Science 1998, 282, 80–83.
• Jheeta,S. 2017, Life. 7: 1-11. doi:10.3390/life7020027